مروری بر تاریخچه لینوکس و اوبونتو

لینوکس اوبونتو یکی از انواع سیستم‌عامل لینوکس (که به آن توزیع یا Distro نیز گفته می‌شود) است و محصول یک شرکت انگلیسی به نام کنونیکال (Canonical) است. این شرکت در سال ۱۹۹۴ توسط مارک شاتل ورث تاسیس شد.

اما تاریخچه لینوکس خیلی بیشتر از گذشته برمی‌گردد. در این مقاله تاریخچه سیستم‌عامل لینوکس و اوبونتو را شرح خواهیم داد.

لینوکس دقیقا چیست؟

لینوکس تقریبا مانند ویندوز یک سیستم‌عامل است. اصطلاح سیستم‌عامل برای توصیف نرم‌افزاری است که به عنوان لایه‌ای بین سخت‌افزار رایانه و برنامه‌هایی که همه ما به طور روزانه اجرا می‌کنیم عمل می‌کند. وقتی برنامه‌نویسان برنامه‌ها را می‌نویسند، با سیستم‌عامل ارتباط برقرار می‌کنند تا کارهایی مانند نوشتن فایل در درایو دیسک سخت و نمایش اطلاعات روی صفحه را انجام دهند.

بدون سیستم‌عامل، هر برنامه‌نویس باید برای دسترسی مستقیم به سخت‌افزار سیستم، کد بنویسد. علاوه بر این، برنامه‌نویس باید بتواند از هر قطعه سخت‌افزاری که تا به حال ایجاد شده است پشتیبانی کند تا مطمئن شود که برنامه روی هر پیکربندی سخت‌افزاری ممکن کار می‌کند. از آنجا که سیستم‌عامل همه این پیچیدگی‌های سخت‌افزاری را مدیریت می‌کند، توسعه برنامه به یک کار بسیار آسان‌تر تبدیل می‌شود. لینوکس تنها یکی از تعدادی از سیستم‌عامل‌های مختلف موجود است.

منشا یونیکس

برای درک تاریخچه لینوکس، ابتدا باید به آزمایشگاه‌های AT&T Bell در اواخر دهه ۱۹۶۰ بازگردیم. در این مدت AT&T مشارکت در توسعه سیستم‌عامل جدید به نام Multics را متوقف کرده بود. دو مهندس AT&T، Ken Thompson و Dennis Ritchie، تصمیم گرفتند آن‌چه را که از پروژه Multics آموخته بودند، بگیرند و یک سیستم‌عامل جدید به نام UNIX ایجاد کنند که به سرعت محبوبیت و استقبال گسترده‌ای را در شرکت‌ها و موسسات دانشگاهی به دست آورد.

انواع پیاده‌سازی شده UNIX سرانجام به بازار آمد از جمله مواردی که توسط IBM (AIX) ، Hewlett-Packard (HP-UX) وSun Microsystems  و ایجاد شده است. علاوه بر این، یک سیستم‌عامل مشابه UNIX به نام MINIX توسط Andrew S. Tanenbaum ایجاد شد که برای استفاده آموزشی با دسترسی به کد منبع (Source Code) در اختیار دانشگاه‌ها طراحی شده بود.

چه کسی لینوکس را ایجاد کرد؟

ریشه‌های لینوکس را می‌توان در کار و فلسفه دو نفر جستجو کرد. در قلب سیستم‌عامل لینوکس چیزی به نام هسته وجود دارد. این مجموعه اصلی ویژگی‌های لازم برای عملکرد سیستم‌عامل است. هسته منابع سیستم را مدیریت می‌کند و ارتباط بین سخت‌افزار و برنامه‌ها را مدیریت می‌کند. هسته لینوکس توسط لینوس توروالدز توسعه داده شد که با عدم استقبال از MS-DOS و بی‌حوصلگی در دسترس‌پذیری MINIX برای ریزپردازنده جدید Intel 80386، تصمیم گرفت هسته‌ای شبیه یونیکس برای خود بنویسد. هنگامی که او اولین نسخه هسته را به پایان رساند، آن را تحت مجوز متن‌باز منتشر کرد که به هر کسی امکان می‌داد کد منبع را بارگیری کرده و آزادانه از آن استفاده کند و بدون نیاز به پرداخت هیچ‌گونه هزینه‌ای به لینوس، آن را تغییر دهد.

تقریباً در همان زمان، ریچارد استالمن در بنیاد نرم‌افزار آزاد، حامی قوی نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز، روی سیستم‌عامل متن‌باز خود کار می‌کرد. با این حال، استالمن به جای تمرکز در ابتدا بر روی هسته، تصمیم گرفت که نسخه‌های متن‌باز همه ابزارها و کامپایلرهای UNIX را برای استفاده و نگهداری یک سیستم‌عامل توسعه دهد. هنگامی که او توسعه این زیرساخت را به پایان رساند، به نظر می‌رسید که راهکار واضح این است که کار خود را با هسته لینوس برای ایجاد یک سیستم‌عامل کامل ترکیب کند. این ترکیب با نام GNU/Linux شناخته شد.

پوریست‌ها اصرار دارند که همیشه از لینوکس به عنوان گنو/لینوکس یاد شود (در واقع، ریچارد استالمن زمانی از مصاحبه مطبوعاتی با نشریاتی که از لینوکس به عنوان گنو/لینوکس نام برده است). این امر بی دلیل نیست زیرا ابزارهای GNU توسعه یافته توسط بنیاد نرم‌افزار آزاد بخش مهمی و حیاتی گنو/لینوکس را تشکیل می‌دهند. متاسفانه، اکثر مردم و نشریات به سادگی از لینوکس به عنوان لینوکس یاد می‌کنند و این احتمالا همیشه به همین شکل ادامه خواهد داشت.

تاریخچه اوبونتو

همانطور که قبلا ذکر شد، اوبونتو یکی از توزیع‌های لینوکس است. کد منبع که توزیع اوبونتو را تشکیل می‌دهد از توزیع لینوکس بسیار معروف موسوم به Debian (دبیان) ساخته شده توسط یان مرداک سرچشمه می‌گیرد.

یک غول اینترنتی از آفریقای جنوبی به نام مارک شاتل ورث (که ثروت خود را در فروش شرکت خود به VeriSign به ارزش حدود ۵۰۰ میلیون دلار به دست آورد) تصمیم گرفت که لینوکس کاربرپسندتری را ایجاد کند. او توزیع دبیان را پذیرفت و تلاش کرد تا آن را به توزیع دوستانه‌تری تبدیل کند که آن را اوبونتو (Ubuntu) نامید. او بعدا شرکتی به نام Canonical Ltd برای ترویج و پشتیبانی از اوبونتو تشکیل داد.

اگر در لینوکس تازه‌کار هستید یا از لینوکس استفاده می‌کنید و می خواهید توزیع لینوکس متفاوتی را امتحان کنید بعید است که گزینه بهتری نسبت به اوبونتو پیدا کنید.

معنای واژه اوبونتو چیست؟

واژه اوبونتو یک کلمه باستانی زولو و خوسا است که به معنی «انسانیت برای دیگران» است. اوبونتو همچنین به معنای «من آن چیزی هستم که هستم به دلیل این که همه ما هستیم» است. این انتخاب شد زیرا این احساسات دقیقا روح توزیع اوبونتو را توصیف می‌کند.

جمع‌بندی

ریشه‌های سیستم‌عامل لینوکس را می‌توان در کارهای لینوس توروالدز و ریچارد استالمن در قالب هسته لینوکس همراه با ابزارها و کامپایلرهای ساخته شده توسط پروژه گنو جستجو کرد.

در طول سال‌ها، متن‌باز بودن لینوکس منجر به انتشار طیف گسترده‌ای از توزیع‌های مختلف لینوکس شده است. یکی از این توزیع‌ها اوبونتو است که بر اساس توزیع لینوکس دبیان و توسط کنونیکال، شرکتی که توسط مارک شاتل ورث تاسیس شده، ایجاد شده است.